De komende vier weken opereer ik weer als vakantie-invaller voor columnist Stevo Akkerman op pagina 2 van dagblad Trouw. Elke maandag, woensdag en vrijdag. Vandaag over Apollo 11, verbeelding aan de macht en krentenkakkerige rekenmeesters.
Hier te lezen.
Voor De Morgen besprak ik de verhalenbundel Florida van Lauren Groff (*****).
“Alligators. De geur van ‘slijmzwammen’. Gebouwen vol schimmel, in ‘saliegroen en steenrood’. ‘Zielzuigende warmte’, zinkgaten, tornado’s. Oververhit water dat een broedplaats wordt ‘voor zweepdiertjes die via de neus het lichaam binnendringen en de hersenen aantasten, oneindig veel piepkleine knabbelende eencelligen’.
Welkom in het Florida van de Amerikaanse auteur Lauren Groff. Hier vind je nergens de vrolijke pretparkdrukte van Disney World of Cape Cana- veral. Hier geen toeristische tripjes naar de Keys om, in navolging van Hemingway, je key lime pie weg te spoelen met een mojito.”
Lees het hele stuk hier (pdf).
Voor NRC Handelsblad besprak ik het boek Lied van de tijd: Op zoek naar Doggerland van Julia Blackburn (****).
“Zo is Lied van de tijd ook een boek over aandachtig waarnemen, zo aandachtig dat je dingen ziet die voor anderen verborgen blijven. Over een Britse fossielenjager noteert Blackburn dat hij ‘een soort wichelroede in zijn hoofd had’. En zelf toont zij aan hoe haar schrijversoog precies die details waarneemt die een dode wereld tot leven kunnen brengen.”
Lees het hele stuk hier.
Voor NRC Handelsblad besprak ik het boek White van Bret Easton Ellis (****).
“Met het fenomeen identiteitspolitiek doemt de grootste antagonist op van wat je in romantermen de protagonist Bret Easton Ellis zou kunnen noemen. Identiteitspolitiek pretendeert te streven naar diversiteit en inclusiviteit, maar dergelijke begrippen gelden blijkbaar niet voor de criticus.”
Lees het hele stuk hier.
Voor De Morgen besprak ik de roman Frankenstein in Bagdad van de Iraakse auteur Ahmed Saadawi (****).
“Het wonderlijke is dat Saadawi dit alles heeft verpakt in een lichtvoetige roman die knettert van het vertelplezier.”
Lees het hele stuk hier.
Voor NRC Handelsblad besprak ik het boek Elite gezocht van Sander Schimmelpenninck en Ruben van Zwieten (**).
“Al met al lijkt een gebrek aan focus de auteurs op te breken. Vooral omdat de vraag in de lucht blijft hangen tot wie zij zich eigenlijk richten. Tot linkse intellectuelen, die hun afkeuring van zielloze rijkdom in dit betoog bevestigd zien? Tot het volk dat niet tot de elite behoort en dat na lezing van dit boek borrelend van ressentiment onmiddellijk een geel hesje zal aantrekken? Of toch tot de economische elite zelf?”
Lees het hele stuk hier.
The Macedonian translation of my novel A Hunger will be published on the 19th of november 2018 by Antolog. It is called Glad and this is its cover design. Translations in eight other languages will follow during the course of 2019.
Earlier this year I became a jury member of the Johannes Vermeer Award, the Dutch state prize for the arts. This year the prize went to violinist Janine Jansen. Minister for Education, Culture and Science Ingrid van Engelshoven presented the award on Monday 29 October 2018 in the Ridderzaal in The Hague.
Below is a picture of the jury, the minister and Janine Jansen on the evening of the award ceremony.
If you want to learn more about Janine Jansen, watch this phenomenal documentary about her, directed by Paul Cohen.
Voor De Morgen schreef ik over Lisa Halliday’s debuutroman Asymmetrie en omdat dat boek zo verschrikkelijk grappig, vindingrijk en veelkantig is, knallen we er 5 ***** tegenaan.
Lees het stuk hier als pdf.
Onlangs kwam de CPNB, de stichting die onder meer de Boekenweek organiseert, nogal negatief in het nieuws. De Boekenweek van volgend jaar draagt het hoogst oubollige thema ‘De moeder, de vrouw’, en voor het schrijven van het bijbehorende Boekenweekgeschenk en het Boekenweekessay werd niet één vrouw, maar werden wél twee mannen gevraagd.
Rumoer in de letteren! Er kwam een petitie, die ook ik ondertekende. Niet uit doorgeslagen gelijkheidsdenken, maar omdat juist de man-vrouw-verhouding bij zowel geschenk als essay al decennia lang hemeltergend scheef is.
De CPNB komt vandaag met een verklaring die tot in de vezels aantoont wat nu precies het probleem is bij die organisatie. ‘De CPNB nam daarom het initiatief tot een gesprek,’ staat in de verklaring. Nee, de organisatoren van de petitie namen het initiatief, niet de CPNB. Die ging slechts huilend door de knieën om de imagoschade een beetje in te perken. Want als je de reacties van de CPNB in de eerste dagen na de rel las, kon je voortreffelijk zien dat ze volledig achter hun oorspronkelijke keuze stonden en niets begrepen van alle commotie.
De organisatie schrijft ook: ‘Door actief te kiezen voor gendergelijkheid en diversiteit wil de CPNB bijdragen aan een inclusieve samenleving.’ Wederom: nee, dat is dus niet actief, als je er eerst met een petitie in NRC Handelsblad en De Morgen op gewezen moet worden. Claim toch niet een soort leidersrol, als je niets doet dan slaafs de publieke opinie volgen! Sla een woordenboek open en leer wat de woorden ‘initiatief’ en ‘actief’ betekenen!
En dan de ‘oplossing’ zelf: een vrouwenquotum. De CPNB gaat de komende vijf jaar eens experimenteren met een volstrekt eerlijke man-vrouw-verhouding als het om het Boekenweekgeschenk en het Boekenweekessay gaat. Ja, vijf jaar, voorlopig. Want je weet maar nooit. Straks vallen de cijfers tegen. Dan gaan we natuurlijk gewoon weer als vanouds slechts eens in de twintig jaar een excuusvrouwtje vragen, nietwaar?
Een quotum – maak me dood. Een quotum is een extern instrument, waarmee je de verantwoordelijkheid buiten jezelf legt. Want het werkelijke probleem is dat de CPNB zich niet allang automatisch bewust is geweest van hoe de maatschappelijke verhoudingen liggen. Het is een bloody shame als je er door honderden schrijvers, uitgevers en redacteuren op gewezen moet worden dat er in Nederland en België zowel mannelijke als vrouwelijke schrijvers opereren.
Dat was mijn voornaamste bezwaar tegen de Boekenweekkeuze van de CPNB en de reden om die petitie te ondertekenen. Er zijn zó veel goede en succesvolle vrouwelijke auteurs in het Nederlandse taalgebied – waarom zien ze die niet bij de CPNB? Hebben ze dan werkelijk helemaal núl verstand van lezen? Als er iemand ‘leesbevordering’ nodig heeft, om dat afgrijselijke CPNB-woord maar eens te gebruiken, dan is het de CPNB zelf wel!
Laat ik het anders brengen. Afgelopen zondag trad ik in Rotterdam op tijdens de 31e editie van het literaire programma Frontaal Podium. Pas achteraf realiseerde ik me dat van de vijf schrijvers die daar het podium deelden, er vier vrouw waren. Van de vijf hadden er vier een geheel of deels allochtoniaanse achtergrond. Maar nergens, nergens tijdens die hele godvergeten middag werden daar woorden aan vuil gemaakt. Als je op de website van Frontaal Podium kijkt, staan daar geen glijerige pr-teksten over diversiteit, gendergelijkheid of ‘bijdragen aan een inclusieve samenleving’, zoals bij de CPNB, terwijl ze bij Frontaal wel degelijk ook ideële motieven hebben. Maar toch vooral literaire.
Als je jezelf zo hard op de borst moet kloppen als de CPNB vanwege je – afgedwongen! – inclusiviteit, dan stinkt er iets.
Een vrouwenquotum, mijn God, hoe kom je erop… Het is nu wachten tot de samenstellers van het omgekeerd-racistische boek ‘Zwart’ een petitie inleveren bij de CPNB om een eerlijk percentage ‘zwarte schrijvers’ (whatever that may be) op te eisen. Want ja, hé, als we gereguleerd inclusief gaan zitten doen, dan lust ik er nog wel een paar…